Біз Халықаралық энергетика агенттігінің (ХЭА) өтпелі нарықтық экономикасы бар елдер мен дамушы елдердегі таза энергетика саласындағы инновациялық саясат туралы есебінің жарияланғаны туралы хабарлауға қуаныштымыз! SDSN Қазақстан зерттеушілер тобы – д-р Стефанос Ксенариос, д-р Стелла Цани, д-р Алия Сембаева және д-р Серік Оразғалиев "Энергетикалық және өнеркәсіптік қайта құрулар және Қазақстанның тәуелсіз әл-ауқат қоры" атты ұлттық кейс-зерттеу жүргізді. Онда, атап айтқанда, Париж келісіміне сәйкес көміртегі бейтараптығына қол жеткізу және қысқарту тәсілдері қарастырылады. Соңғы жылдары дамып келе жатқан нарықтық экономикасы бар көптеген елдердегі энергетика, климат және тұрақты даму саясаты таза энергетикалық технологиялар саласындағы өршіл инновациялық мақсаттарды қамтиды. Бұл есепте дамып келе жатқан нарықтық экономикасы бар елдерде және дамушы елдерде энергетикалық инновацияларды қолдау үшін реформаларды әзірлеу және енгізу саласындағы ұлттық тәжірибені талдай отырып, 11 жаңа зерттеулер ұсынылған. Ұлттық сарапшылар дайындаған кейс-стадилер кең ауқымды технологиялар және Аргентина, Бразилия, Үндістан, Қазақстан, Кения, Қытай, Колумбия, Марокко, Мексика, Нигерия және Оңтүстік Африканың елдеріндегі энергетикаға инновациялар енгізу үрдісінің әртүрлі аспектілерін қамтиды.
Қазақстанға арналған тарауда Самұрық-Қазына Ұлттық әл-ауқат қорының рөліне баса назар аудара отырып, Қазақстандағы таза инновацияларды қолдау саясаты қарастырылады. Ұлттық ЖІӨ-нің шамамен 40% құрайтын өнеркәсіптік және коммерциялық компанияларға иелік ететін Қор көміртегі шығарындыларын азайту бойынша ұлттық бастамаларға үлес қоса отырып, шығарындыларды азайтуға және экономикалық дамуды ынталандыруға бағытталған бірқатар инновациялық бастамаларға арқау болды. Бұл тарауда Самұрық-Қазынаның Қазақстандағы ұзақ мерзімді әлеуметтік-экономикалық және экологиялық мақсаттарға қол жеткізуге капиталды бағыттауға мүмкіндік беретін бірегей рөлі атап өтіледі. Қысқа мерзімді кірістілікке басымдық беру қажеттілігіне тап болған жеке инвесторлардан айырмашылығы, Самұрық-Қазына портфелінің ұзақ мерзімді құны климаттың өзгеруімен және оның ұзақ мерзімді салдарымен тығыз байланысты. Мұндай қарым-қатынас ел үшін экономикалық негізді қамтамасыз ете отырып, корпоративтік стратегияның негізіне климаттық тәуекелдерді қосуға мүмкіндік береді.
Есептің негізгі қорытындылары:
* Тиімді инновациялық экожүйелер елдің ресурстары мен институционалдық тарихына байланысты әртүрлі көрінуі мүмкін;
* Барлық елдердің технологияларды жетілдіру және таза энергия алу саласында инновацияларды енгізу үшін және дамушы елдерді даму, климат және энергетикалық қауіпсіздік саласындағы мақсаттарына қол жеткізуде қолдауда халықаралық инновациялық ынтымақтастық үшін зор әлеуеті бар;
* Ішкі саясат пен халықаралық қолдаудың жергілікті жағдайларды ескеруі және үкіметтер арасында тәжірибе алмасу бағыттарын анықтауы маңызды.
Халықаралық энергетикалық агенттігі – бұл 1974 жылы Экономикалық ынтымақтастық және даму ұйымы (ЭЫДҰ) шеңберінде әлемдік энергетикалық сектор бойынша саяси ұсыныстар, талдау және мәліметтер алмасу үшін құрылған үкіметаралық ұйым. ХЭА қызметінің негізгі бағыты мүше мемлекеттерге және қауымдасқан елдерге олардың энергетикалық қауіпсіздігін сақтау және таза энергияға көшуге жәрдемдесу үшін саяси консультация беру болып табылады.
Есептің толық мәтіні мына сілтеме бойынша қолжетімді: https://www.iea.org/reports/clean-energy-innovation-policies-in-emerging-and-developing-economies (Қазақстан туралы тарау 139-156 беттерде орналасқан).
Алғыс: Бұл зерттеу жобасы Chevron компаниясының қаржылық қолдауымен 2022-2023 жылдары SDSN Қазақстан жүзеге асырған Назарбаев Университетінің "Тұрақты энергетикаға көшу" бағдарламасы аясында жүзеге асырылды.
Қазақстанға арналған тарауда Самұрық-Қазына Ұлттық әл-ауқат қорының рөліне баса назар аудара отырып, Қазақстандағы таза инновацияларды қолдау саясаты қарастырылады. Ұлттық ЖІӨ-нің шамамен 40% құрайтын өнеркәсіптік және коммерциялық компанияларға иелік ететін Қор көміртегі шығарындыларын азайту бойынша ұлттық бастамаларға үлес қоса отырып, шығарындыларды азайтуға және экономикалық дамуды ынталандыруға бағытталған бірқатар инновациялық бастамаларға арқау болды. Бұл тарауда Самұрық-Қазынаның Қазақстандағы ұзақ мерзімді әлеуметтік-экономикалық және экологиялық мақсаттарға қол жеткізуге капиталды бағыттауға мүмкіндік беретін бірегей рөлі атап өтіледі. Қысқа мерзімді кірістілікке басымдық беру қажеттілігіне тап болған жеке инвесторлардан айырмашылығы, Самұрық-Қазына портфелінің ұзақ мерзімді құны климаттың өзгеруімен және оның ұзақ мерзімді салдарымен тығыз байланысты. Мұндай қарым-қатынас ел үшін экономикалық негізді қамтамасыз ете отырып, корпоративтік стратегияның негізіне климаттық тәуекелдерді қосуға мүмкіндік береді.
Есептің негізгі қорытындылары:
* Тиімді инновациялық экожүйелер елдің ресурстары мен институционалдық тарихына байланысты әртүрлі көрінуі мүмкін;
* Барлық елдердің технологияларды жетілдіру және таза энергия алу саласында инновацияларды енгізу үшін және дамушы елдерді даму, климат және энергетикалық қауіпсіздік саласындағы мақсаттарына қол жеткізуде қолдауда халықаралық инновациялық ынтымақтастық үшін зор әлеуеті бар;
* Ішкі саясат пен халықаралық қолдаудың жергілікті жағдайларды ескеруі және үкіметтер арасында тәжірибе алмасу бағыттарын анықтауы маңызды.
Халықаралық энергетикалық агенттігі – бұл 1974 жылы Экономикалық ынтымақтастық және даму ұйымы (ЭЫДҰ) шеңберінде әлемдік энергетикалық сектор бойынша саяси ұсыныстар, талдау және мәліметтер алмасу үшін құрылған үкіметаралық ұйым. ХЭА қызметінің негізгі бағыты мүше мемлекеттерге және қауымдасқан елдерге олардың энергетикалық қауіпсіздігін сақтау және таза энергияға көшуге жәрдемдесу үшін саяси консультация беру болып табылады.
Есептің толық мәтіні мына сілтеме бойынша қолжетімді: https://www.iea.org/reports/clean-energy-innovation-policies-in-emerging-and-developing-economies (Қазақстан туралы тарау 139-156 беттерде орналасқан).
Алғыс: Бұл зерттеу жобасы Chevron компаниясының қаржылық қолдауымен 2022-2023 жылдары SDSN Қазақстан жүзеге асырған Назарбаев Университетінің "Тұрақты энергетикаға көшу" бағдарламасы аясында жүзеге асырылды.